2. Đến tháng bảy âm, những cơn mưa dầm bắt đầu hành hạ các mảng màu tươi tắn, mang theo mầm mống rêu mốc bám phiêu diêu trên cách bức tường, biến ngôi nhà của Kan thành bức tranh trừu tượng hạn nặng. Đứa con trai đội chiếc nón rộng vành, say sưa đu mình ở cách bệ cửa sổ, dùng cây thước kẻ dài để cạy rửa những mầm rêu. Ông bố từ siêu thị trở về nhà vứt vội túi thực phẩm đông lạnh, kêu lên hoảng hốt. Hàng xóm trông lên thấy một cảnh tượng nguy kịch như thể thằng bé đáng dọa dẫm về một vụ nhảy lầu tự tử. Nhưng vì thói quen tôn trọng sự độc lập, họ không thể nhảy bồ nhào ra đường rồi hơ chân múa tay phụ họa với khổ nhân.
Thời gian sau, Kan thuê về nhà một gia sư cho cậu con trai, trông rất trẻ và linh hoạt. Anh ta phụ trách môn họa. Thật ra đây là kế hoạch của cậu con trai chứ không phải của Kan. Kan muốn hướng đứa con vào âm nhạc, nhưng có lẽ giống bố, nó yêu màu sắc hơn. Nhưng khác bố, nó không quan tâm nhiều đến kiến trúc. "Những bức họa và các đường nét ngẫu hứng. Con cần chúng" - con trai phát biểu rành rọt và tiết chế.
Ngày đầu tiên đi dạy, anh gia sư choáng ngợp bởi sự giàu có và của gia đình học trò. "Tiền bạc không quan trọng. Và cậu không được phép gò ép nó theo bất cứ trường phái gì. Hãy để cảm xúc lên tiếng. Tôi muốn cậu là một người chơi cùng. Chính xác hơn là người hướng dẫn cảm xúc. Ở trường nó đã bị áp đặt quá nhiều rồi. Cậu hiểu không?". Cậu trai gật đầu lễ phép, mắt ánh lên tia sáng: "Vâng. Tôi hiểu". Kan chìa tay ra bắt, bàn tay có những ngón thon dài đầy biểu cảm và ấm áp: "Hãy gọi tôi là Kan" và nở nụ cười rất nhẹ. Cậu trai dắt xe ra cổng, có cảm giác dòng điện chạy âm thầm nơi gáy. "Cảm ơn ông, ngày mai tôi sẽ trở lại".
Tuần hai buổi, gia sư môn họa đến. Áo xuống bắt đầu buông thả ra ngoài chứ không chỉn chu như lần đầu tiên. Ngôi nhà vẫn chứa đựng một vẻ bí hiểm không sao khám phá nổi. Khoảng giữa buổi học, hai thầy trò thư giản bằng việc pha Lipton nhấm nháp, chăm chú thẩm định lại các bức vẽ dang dở. Thường thì các bài học không bao giờ giải quyết dứt điểm trong một buổi, chúng kéo dài vô thời hạn tùy cảm xúc và những dẩn dắt tâm lý phức tạp mà cậu học trò gây ra trong lúc học. Câu chuyện giữa họ không thường xuyên. Gia sư luôn cảm thấy hụt hơi vì phải đeo bám theo những suy nghĩ được phát biểu một cách rời rạc của học trò.
Một lần, nó hỏi: "Vì sao Kahlo ví mình là một con hưu bị trúng nhiều mũi tên?". "Vì bà ấy bị tai nạn, bị liệt va có những bức xúc về tình cảm". "Bà ấy bị bỏ rơi à?". Gia sư ấp úng "Ừ … không hẳn thế nhưng cảm giác cũng gần như vậy …". "Bố Kan cũng là người bỏ rơi mẹ. Nhưng mẹ rất bình thản?". Thằng bé gỡ cặp kính tròn, nhìn đăm đắm khuôn mặt đang nhợt đi của vị thầy trẻ tuổi. Ánh nhìn cũng siêu thực như của bố. Gia sư lảnh tránh tia nhìn đau đớn nhưng quá sức bình tĩnh này. Anh chưa quá ba mươi, anh chỉ vừa 26 tuổi. 26 tuổi, tốt nghiệp ra trường rồi đón tương lai bằng cái nhìn rộng mở, tưổi trẻ và chưa mất mát. Anh chưa từng dính líu tới một ai và chưa từng có cảm giác bị bỏ rơi. Câu chuyện này không gây một chút hứng thú nào và anh ta đang tìm cách tháo gỡ hoặc lảnh tránh nó.
Thằng bé dắt thầy lên sân thượng. Ở đó, bày la liệt những chậu xương rồng được chăm sóc cần thận. Một vài cây đã nở hoa. Màu đỏ đến nhức mắt. Học trò chỉ vào một chậu, nói: "Bố em rất ghét cây này". "Vì sao?" – gia sư không nén nổi tò mò. "Vì nó mọc nhánh quá xum xuê. Bố nói nó cứ phình ra lè phè, giống như một người đàn bà. Bố nói rằng chỉ thích những dáng xương rồng hình trụ, thẳng thớm, và vươn cao khoẻ khoắn". Mắt nhìn ra xa xăm, gia sư lơ đãng gật đầu: "Ừ, thầy cũng không thích nó". "Sao ạ? Thầy nói cái gì?" - giọng thằng bé vỡ toạc. Gia sư lúng túng thở hắc ra, ngực đau nhói: "Ồ phải, không đúng… Không nên nghĩ thế. Chẳng qua vì nó là cảm tính cá nhân thôi" … Vừa mau tiếng chuông kính coong vang lên môt chuỗi ngắn. Nhìn xuống thấy bóng Kan lặng lẽ trước cổng. Gương mặt lạnh lẽo che giấu cảm xúc như mọi lần. Ông thầy trẻ vớ lấy cơ hội tốt thoát ngay xuống nhà, lòng thầm cảm ơn Kan.
Theo thời gian, thiên hướng nghệ thuật của con trai Kan càng bộc lộ mạnh mẽ. Căn phòng dạy vẽ rộng mênh mông là thế mà giờ đây trở nên bề bộn không thể kiểm soát. Họa cụ vươn vãi khắp nơi. Nhưng chiếc áo lấm lem màu được Kan gom lại vào mỗi cuối tuần, cho vào bọc ni-lông mang ra sọt rác, chúng nặng hàng khối. Hàng xóm bắt đầu thấy Kan ít dong xe ra khỏi nhà hơn và vị gia sư tăng thời lượng đi dạy trong tuần lên ba buổi. Một ông giáo sư chuyên về nghiên cứu văn học, hàng xóm đối diện nhà Kan, quả quyết rằng trong ngôi nhà đó hẳn là một thánh đường nghệ thuật hoặc họa khiêm tốn hơn là "gallery-mini". "Hiếm có ông bố nào quan tâm sâu sắc đến con trai mình như thế. Quả là một ông bố thật tốt". Hàng xóm dần dần nhìn Kan bằng cặp mắt thân thiện và cởi mở hơn. Thậm chí người phụ nữ ở cách nhà Kan hai số còn mỉm cười chào buổi sáng khi Kan có dịp đi đâu đó. Hình như mối quan tâm không còn hàm chứa nổi tò mò mà đã chuyển qua sự kính trọng.
3. Những ngày mưa thưa thớt dần, Không gian rạng ngời một màu xanh. Trùng điệp mây trắng trang trí cho bầu trời bằng các hình thể biến đổi liên tục. Mùa thu đi lướt qua thành phố như tấm khăn choàng mỏng mảnh dịu dàng, để lại những buổi sáng mát mẻ và trong trẻo kỳ lạ. Vậy mà dạo này Kan lại lười biếng ra khỏi giường. Những bản thiết kế nằm lơ đãng trên bàn vẽ. Những hợp đồng bị từ chối khéo léo. Dường như cảm hứng trong con người đầy sáng tạo này bị nét trong trẻo dịu mát của mùa thu cướp mất. Hoặc vì Kan đã thấm thía hết sự vô nghĩa của đêm dài?
Con trai Kan vẫn đến trường trong vẻ mặt câm lặng, mẫn cảm chứa chất nỗi hoài nghi chứa trong cặp kính tròn. Anh gia sư môn họa một buổi trưa vắng vẻ ghé qua nhà Kan đột ngột, thông báo rằng anh ta vừa trúng tuyển vào một công ty thiết kế lớn của nước ngoài, và do dự vì kế hoạch đi dạy vẽ có lẽ không thể ôm đồm nổi. Kan nghe xong, hốt hoảng chụp vội chiếc kính tròn chụp vào mắt, mục đích che giấu thoáng bối rối hoặc sợ hãi. "Không… Cậu làm tôi đột ngột quá. Hãy cố kéo dài một thờI gian nữa… Tôi …, à … con trai tôi đang rất cần cậu. Tôi sợ nó sẽ hụt hẫng khi phải thay đổi người hướng dẫn mới. Mà tôi thì … Chẳng lẽ cậu thể giúp chúng tôi nữa sao? …” Giọng Kan khẩn hoảng như muốn van nài. Vị gia sư trẻ lòng chùng xuống, anh ta cố thu xếp nhưng ngón tay cố rung lên một cách kỳ lạ khi đang cầm chắc chiếc cốc đựng trà được tạo dáng và trang trí vô cùng tinh xảo. Nước trà đắng chát trong mồm. Kan ngồi bất động trong dáng vẻ cam chịu nhưng ẩn chứa xâu xa cơn bùng nổ dữ dội.
Họ ngồi như thế rất lâu, ánh mắt nhìn nghiêng và lệch xuống đất hơn là nhìn thẳng. Buổi trưa, khu phố sang trọng và vắng đến ghê người. Vắng đến mức nghe rõ nhịp tim đập, tiếng thở dài ngắt quảng lộn xộn và tiếng vải vóc kêu lên lào xào theo mổi động tác xoay trở dù rất nhẹ. Khí mát mùa thu tràn vào ngôi nhà bỗng dưng lạnh cóng. Gia sư trẻ từ từ đứng dậy , tay vò nát chiếc mũ màu trắng, quay lưng đi. Và một lần nữa, cảm giác dòng điện chạy âm thầm nơi gáy lại xuất hiện. Mọi thứ dường như quá sức chịu đựng và cảm xúc không thể kiểm soát nổi. Kiến trúc sư Kan đột ngột chụp lấy cánh tay người gia sư trẻ, giọng run lên đau đớn: "Tôi còn quá ít thời gian. Sao cậu có thể chấm dứt tất cả? Đừng đi! Tôi xin cậu…".
4. Buổi chiều, khi đứa con trai đi học về, nó thấy bố nằm run rẩy trên giường, gần như bị sốt nặng. Những ngón tay gầy và biểu cảm của ông nắm chặt mép khăn trải giường, như thể đó là chiếc khăn thần biết bay trong truyện cổ tích, như một thứ duy nhất để ông bám víu vào nó, ông sợ phút giây không cầm cự nổi nó sẽ vuột mất. Đứa con trai càng xanh xao hơn, khiếp hãi hỏi bố: "Bố ơi, làm sao thế? Con gọi cho mẹ nhé? … Không, hay là con gọi cho bác sĩ?". "Đừng! Đừng gọi … Bố không bị gì cả. Chỉ là một cơn choáng nhẹ. Đừng gọi cho ai. Đừng, kể cả mẹ…". Chật vật một phút, ông mới tiếp tục: "Không có gì quá lo lắng đâu, con trai ạ. Bố chỉ nghĩ cho con thôi. Bố yêu con nhiều lắm. Bây giờ con ra khỏi phòng bố đi. Bố đã làm xong buổi tối rồi. Con ăn một mình nhé. Thưc sự là không có gì mà". Nói xong, Kan quay mặt đi, dòng nước lặng lẽ chảy tràn trên má.
Ở phòng ăn, đứa con trai lén lùa thức ăn vào chiếc bát cho con chó Nhật. Con chó béo ú vì thừa thải dinh dưỡng, lười biếng ngậm miếng chả, mắt nhắm nghiền như muốn nói rằng nó thích ngủ hơn là ăn vì cứ phải ăn mãi trong cô độc như thế này nó quá ngấy. Suy nghĩ một lúc lâu, thằng bé đến quay số điện thoại gọi cho mẹ. Nó cần thông báo về tình trạng sức khoẻ ngày một xấu đi của bố. Nó tin chắc ông ấy đang cần đến sự trợ giúp để vượt qua cơn khủng hoảng này, mà vì kiêu hãnh, và không muốn xáo trộn mọi thứ, ông đã khoả lấp đi bằng một cách thức quá vụng về.
Liên tiếp những ngày sau, Kan vẫn không ra khỏi nhà. Vị gia sư vẫn thu xếp tuần ba buổi đến nhà Kan và nán lại lâu hơn sau những giờ dạy vẽ, thường thì buổi trưa. Tuy nhiên, hàng xóm ít quan tâm về thời biểu đi về của thằng bé sự thật là thế nào. Họ không có thói quen tọc mạch. Chỉ một đôi người rảnh rang thì bâng khuâng tự hỏi vì sao thằng bé con ông Kan lại thay đổi thói quen học vào giờ giấc đáng ra phải nghĩ ngơi này. Hay là nó muốn tận dụng triệt để mọi lúc để được gần gũi bố? Hay là vì nhu cầu muốn được khám phá và bày tỏ cảm xúc bằng hội hoạ mà nó hy sinh luôn khoảng thời gian ít ỏi đó? Vị giáo sư già nghiên cứu văn học ở căn nhà đối diện bật ra lời thán phục với bà vợ vừa nghỉ hưu: "Quả thật bố con họ là những tài năng hiếm thấy. Họ rất đam mê công việc, đúng không?".
Kế hoạch đưa mẹ về đột ngột để thăm bố đựơc con trai Kan thực hiện liền sau đó một ngày. Khi nó xuất hiện trước cửa và nói rõ mọi chuyện, mẹ nó hơi cau mày âu lo một chút, nhưng phút chốc lại trở lại trạng thái nguội lạnh như cũ, trái với suy nghĩ của nó là bà sẽ hoảng hốt cuống lên. Nó hơi thất vọng về điều này.
Bà mẹ dẫn con trai ra xe, trấn an: "Hy vọng là không có gì nghiêm trọng lắm. Bố con rất can đảm và thông minh, ông ấy sẽ biết cách giải quyết ổn thoả mọi vấn đề mà. Con trai ạ, đừng quá nghĩ ngợi. Nào, chúng ta đi!". Thằng con trèo lên băng ghế sau taxi. Nó ngoái nhìn căn nhà của ngoại, không ấn tượng bằng nhà bố nhưng cũng đượm môt vẻ u buồn. Mẹ dọn về nhà ngoại và sống độc thân như bất kỳ người phụ nữ thất bại nào. Và bình thản. Không có cái vẻ chịu đựng âm thầm bằng vỏ bọc lạnh lẽo như bố. Như thể bà đã biết qúa nhiều thứ nên bà chấp nhận cuộc ly hôn để sống cho riêng mình. Bởi hơn ai hết bà hiểu rất rõ các nguyên do sâu xa gây ra vết nứt không thể hàn gắn. Bà đã tử bỏ Kan để cho cả hai được thản và Kan cũng bớt đi dằn vặt. Tất nhiên thằng con không được phép biết, cũng không sao đọc được suy nghĩ của người biết. Nó chỉ biết thương lấy cái tổ của gia đình mình. Cái tổ ấy giống hệt các bức họa của Mondrian, bị chia cắt thành vô số mảng vuông chằn chặn, độc lập, mạnh mẽ, phẳng phiu nhưng thực sự là khoảng trống mênh mông, ẩn giấu nhiều nổi niềm, kể cả sự trống rỗng!
Taxi đậu tít ngoài đầu phố. Hai mẹ con bình tĩnh bước ngẩng cao đầu bước đi trong sự vắng lặng tột cùng của buổi trưa. Vài đóm nắng vọt qua kẽ lá, rơi xuống đường thành những bức tranh nhảy múa lung linh. Nhìn khu phố rất sang trọng và lịch sự, bà mẹ nghĩ thầm: "Ống ấy đúng là một tài năng, nhưng xét cho cùng ông ây thật bất hạnh. Cả hai chúng ta đều bất hạnh, Kan ạ!". Bà khẽ đưa tay định nhấn chuông cửa. Thằng con giật tay mẹ, khẽ "xuỵt" một tiếng rất nhỏ, nháy mắt tinh nghịch: "Bí mật! Hãy dành cho bố sự bất ngờ". Nó khoắng trong túi ra chiếc chìa khoá lớn, lòn tay vào ô cửa nhỏ của cánh cổng ngoài, mò mẫm tra chìa từ bên trong. Hai mẹ con lách vào, con chó Nhật lông xù trắng muốt ì ách đi ra, lười biếng ngửi vào chân chủ nhân vài cái rồi lặng lẽ đi vào, chẳng buồn kêu kịch lên môt tiếng cho đúng phong cách loài chó.
Bà mẹ tần ngần dừng lại nơi phòng khách, cảm xúc xáo trộn mãnh liệt. Thằng con nhón nhén đi chân trần lần dò qua các gian phòng, khe khẽ mở cửa phòng ngủ của bố. Gương mặt xanh xao của nó đang chuyển dần sang sắc hồng, giản ra, tràn trề thứ hạnh phúc sắp sửa tìm lại được. Nó xoay cánh cửa và ló đầu vào…
Bỗng nó hét lên một tiếng đột ngột. Bà mẹ kinh hãi lao hộc vào. Môt cảnh tượng kinh khủng đang bày ra trứơc mắt. Kiến trúc sư Kan đang hì hục trên giường, không một mảnh vải che thân. Nằm đè phía dưới là một tấm thân trần trụi khác, chính là vị gia sư trẻ đang quần quại và rên rỉ…
Một phút sau, chậu xương rồng trên sân thượng mà kiến trúc sư Kan rất ghét bỏ bị ném vèo xuống đất, dập gãy tan tành. Thằng bé 15 tuổi toan tung mình bay lên bầu trời cao vợi. Nhưng bà mẹ đã kịp thời níu giữ.
Vũ Đình Giang
-----------------------
Chú thích:
* Piet Mondrian (1872-1944): danh hoạ người Hà Lan. Ông khai mở một phong cách hội hoạ riêng, chỉ thể hiện những đường thẳng theo trục tung, trục hoành trên tranh của mình và dùng màu nguyên thuỷ. Nghệ thuật của ông về sau có ảnh hưởng rất lớn đến các công trình kiến trúc hiện đại và ngành tạo dáng công nghiệp.
* Frida Kahlo (1907-1954): danh hoạ người Mexico, một trong số ít nữ hoạ sĩ nổi danh trong lịch sử hội hoạ. Bà bị tai nạn khi còn rất trẻ dẫn đến bị liệt, có một năng lực sáng tạo mạnh mẽ và độc nhất vô nhị, mang khuynh hướng siêu thực. Nghệ thuật của Kahlo gần gũi với dòng văn học hiện thực huyền ảo Mỹ Latin. Cuộc đời bà cũng đựơc Hollywood dựng thành phim truyện “Frida” rất nổI tiếng (2002).
Thơ Hoa Nip
Thơ lục bát Nguyễn Giang San
27/08/2008 17:46 | by 
1 
